Jak rozpoznać bawełnę organiczną?

Naturalna bawełna to najlepsza tkanina do wyrobu ubrań i innych tekstyliów dla dzieci i dorosłych – jest przewiewna, miękka i nie podrażnia skóry. Większość ubrań i tkanin dostępnych w naszych sklepach to jednak wyroby z bawełny konwencjonalnej, której uprawa wymaga wielu chemicznych środków i mocno obciąża środowisko. Na szczęście coraz większą popularnością cieszy się w pełni ekologiczna bawełna organiczna. Czym jest i jak ją rozpoznać?

Fot. Fotolia

Bawełna organiczna jest pozyskiwana z ekologicznych upraw, na których nie stosuje się chemicznych środków ochrony roślin i sztucznych nawozów. Ochronę roślin zapewniają preparaty w pełni naturalne, powstające na bazie innych owoców, warzyw czy ziół (np. kwas cytrynowy, czosnek), a także obornik lub owady, które rozprawiają się ze szkodnikami. Maksymalnie nieinwazyjny jest również proces odchwaszczania, który zazwyczaj odbywa się ręcznie, a nie maszynowo, podobnie jak zbiór bawełny, dzięki czemu nie zostaje zabrudzona i nie trzeba jej wybielać lub oczyszczać silnymi środkami. Te same zasady dotyczą barwienia – organiczne tkaniny zazwyczaj mają naturalne kolory, w skali od brudnej bieli po beż lub zieleń, a jeśli są kolorowe, barwi się je niechemicznymi substancjami. Całkowita rezygnacja z chemii sprawia, że organiczna bawełna nie uczula i nie podrażnia skóry, co ma szczególne znaczenie w przypadku dzieci. Jej kolejną zaletą jest większa trwałość – naturalna tkanina wytrzymuje pranie nawet w bardzo wysokich temperaturach, ponieważ jej włókna są znacznie mocniejsze.

Dzięki rezygnacji z chemicznych środków ochrony uprawy bawełny organicznej nie niszczą środowiska, w przeciwieństwie do plantacji konwencjonalnych, które przodują w dziedzinie zużycia pestycydów i środków owadobójczych, a także wody. Ich stosowanie nie tylko obciąża ekosystem, ale także szkodzi zdrowiu - według danych WHO wiele substancji na dobre osadza się we włóknach bawełny i może podrażniać skórę.

Jak rozpoznać bawełnę organiczną?

Bawełna organiczna zazwyczaj ma neutralny kolor, choć niektóre marki odzieżowe opracowały naturalne metody nadawania tkaninom intensywnych barw. Kolejnym kryterium jest trwałość. Ubranka ze zwykłej bawełny mogą zbiegać się w praniu i płowieć, natomiast te z organicznej dobrze znoszą pranie nawet w bardzo wysokich temperaturach, a ich kolory pozostają takie same, dlatego mogą dobrze służyć nawet kilku pokoleniom dzieci. Wyroby z tej tkaniny wyróżnia również faktura – są bardziej miękkie w dotyku, co jest zasługą nienaruszonych chemikaliami włókien. Organiczną bawełnę wyróżnia również cena - są zdecydowanie droższe od wyrobów z bawełny konwencjonalnej, ale znając proces ich wyrobu, wyższe koszty są w pełni usprawiedliwione. O ekologicznym charakterze tkaniny świadczą również specjalne oznaczenia.

Fot. Pixabay.com

Certyfikaty i znaki potwierdzające organiczność tkaniny

Wyżej wymienione cechy mogą pomóc w rozpoznaniu organicznej bawełny, ale jedynie certyfikat daje gwarancję, że płacimy za produkt najwyższej jakości. Na wielu wyrobach można spotkać oznaczenia „100% cotton” lub „100% bawełny”, co nie musi oznaczać, że tkanina spełnia kryterium organiczności. Do ubrań tego typu dodawane są np. chemiczne substancje zapobiegające ich kurczeniu w praniu i nadmiernemu gnieceniu bądź utrwalające kolory.

"Organiczny" certyfikat otrzymać może wyłącznie bawełna pochodząca z upraw całkowicie wolnych od środków chemicznych, zakładanych na glebie wolnej od chemii, Częstym warunkiem jest również zapewnienie pracującym na niej ludziom godnych i bezpiecznych warunków finansowych oraz bezpieczeństwa. Poszukując wyrobów z bawełny organicznej warto zwracać uwagę na następujące oznaczenia:

Certyfikat GOTS - Global Organic Textile Standard jest najważniejszym świadectwem w dziedzinie ekologicznych tekstyliów i oznacza, że tkanina jest w pełni organiczna i spełnia wymagane standardy zarówno na etapie produkcji, jak i przetwarzania, pakowania oraz etykietowania. GOTS powstał w celu ujednolicenia różnorodnych praktyk certyfikacyjnych stosowanych przez cztery organizacje: OTA z USA, IVN z Niemiec, Soil Association z Wielkiej Brytanii i JOCA z Japonii.

Certyfikat Naturtextil – ten niemiecki znak gwarantuje, że tekstylia są w 100% organiczne, wytwarzane bez użycia środków chemicznych, w tym barwników oraz tworzone przez pracowników, którym zagwarantowano godne warunki pracy i płacy.

Certyfikat Oeko-Tex Standard 100 - odnosi się wyłącznie do tkanin i jest przyznawany przez członków Międzynarodowego Stowarzyszenia na Rzecz Badań i Rozwoju Ekologii Wyrobów Włókienniczych Oeko-Tex. Tkanina, która uzyska ten certyfikat, nie musi być wykonana z organicznych włókien, ale jego obecność gwarantuje, że przy jej produkcji nie stosowano substancji toksycznych, a ewentualne stężenie szkodliwych dodatków jest na tyle małe, że nie zagraża osobom wchodzącym z nią w kontakt. Od 1991 roku prawo do wydawania certyfikatu ma również Instytut Włókiennictwa w Łodzi.

Jeśli marka deklaruje organiczny charakter swojej bawełny, ale nie przedstawia na to dowodów pod postacią certyfikatów, istnieje niebezpieczeństwo, że robi to bezpodstawnie, choć nie zawsze tak jest. W tej sytuacji warto skontaktować się z producentem, który wytłumaczy, na czym opiera deklarację ekologiczności swoich wyrobów.